10 oktober 2025
(Sinds mei 2025 zijn wij ondernemer is stroom. Hierdoor is onze interesse gewekt in alles wat met elektrificatie te maken heeft. Daarom schrijven wij deze algemene Blogs. Bezoek ook onze blogs waarin wij over onze situatie, met zonnepanelen, thuis batterij, elektrische auto en ervaring schrijven).
Hoe denken politieke partijen over de energietransitie 2025–2029?
Algemeen beeld
· De meeste partijen erkennen dat verduurzaming van het energiesysteem onvermijdelijk is, en dat Nederland moet werken aan energieonafhankelijkheid.
· Belangrijke thema’s zijn: betaalbaarheid van energie voor huishoudens, verzwaring van het elektriciteitsnet / netinfrastructuur, en de rol van opslag & flexibiliteit in het energiesysteem.
· Er bestaat aanzienlijke variatie tussen partijen wát en hóe snel men wil inzetten op hernieuwbare energie, kernenergie, het afbouwen van fossiele bronnen, en de inzet van overheidsbeleid (subsidiëring, belastingen, regulering).
Belangrijkste standpunten per partij
Partij | Focus/Ambitie | Hernieuwbare energie & kernenergie | Betaalbaarheid en regulering | Onafhankelijkheid / fossiele bronnen |
GroenLinks - PVDA | Snelle energietransitie; klimaatneutraal in 2040. | Massale inzet op wind & zon; geen publiek geld voor nieuwe kerncentrales. | Verlagen nettarieven, inzetten op grootschalig isolatieprogramma, ondersteuning voor kwetsbare huishoudens. | Producenten van schone energie van eigen bodem; minder afhankelijk van autoritaire regimes. |
VVD | Combinatie van hernieuwbaar + kern + behoud van fossiele opties waar nodig. | Stimuleren eigen productie; kernenergie wordt omarmd als onderdeel van mix. | Onafhankelijkheid van energie uit onvrije landen; aandacht voor betaalbaarheid; zorgen dat de energietransitie niet te duur wordt voor burger. | Afbouwen van afhankelijkheid van bijvoorbeeld Russisch gas; inzetten op gas uit eigen Noordzee, eigen productie. |
PVV | Veel minder focus op klimaatbeleid; eerder afbraak van reguleringen; terug naar fossiele kern. | Stevige nadruk op gas- en oliewinning, openhouden van kolen- en gascentrales, nieuwe kerncentrales. Tegen uitbreiding van wind en zon in bepaalde gevallen. | Verlaging van energiebelasting / btw op energie, het schrappen van klimaatsubsidies; betaalbaarheid staat centraal. | Wil de gaswinning in Nederland uitbreiden, behoud van fossiele gebouwde infrastructuren. |
Partij voor de Dieren (PvdD) | Groene ambities: sterke reductie in uitstoot, én publieke zeggenschap over energie. | Hernieuwbare bronnen prominent; kernenergie wordt kritisch benaderd. | Energieonafhankelijkheid via verduurzaming, isolatie; minder afhankelijk van import. | Afbouw van vervuilende subsidies, volledige onafhankelijkheid van vervuilende brandstoffen/importen. |
FvD, JA21, BBB (rechts-populistische/ kritische partijen) | In veel gevallen sceptisch over klimaatbeleid; willen vertraagde of aangepaste energietransitie. | Meer nadruk op kernenergie & fossiele brandstoffen; beperkte inzet van wind en zon in sommige gevallen of onder voorwaarden | Verlaging belastingen op energie; afschaffen of beperken subsidies voor duurzame opwek. | Zien fossiele brandstoffen als strategisch; grotere autonomie maar vaak in de zin van “geen ingrijpende regelgeving” of “terug naar oude status”. |
ChristenUnie | Gemengde energie-mix; streven naar CO₂-reductie boven minimaal vereiste. | Inzet op wind, zon, aangevuld met kernenergie (als optie); bijzondere aandacht voor warmte (warmtenetten, restwarmte) etc. | Regulerende rol van overheid; zorgen dat netverzwaring & infrastructuur op orde komt, ook voor betaalbare transitie. | Vermindering afhankelijkheid van buitenlandse energie; streven naar eigen duurzame bronnen. |
Specifieke thema’s waar veel partijen op inzoomen
· Netinfrastructuur & flexibiliteit
De noodzaak om het elektriciteitsnet te versterken komt vrijwel in elk programma voor. Netcongestie wordt gezien als belemmering voor verdere uitrol van zonne- en windenergie. Flexibele systemen (vraagsturing, opslag, slimme netten) worden genoemd als oplossing door zowel linkse als meer gematigde partijen.
· Opslag en waterstof
Waterstof wordt in meerdere programma’s gezien als back-up voor perioden zonder voldoende zon of wind (bijv. bij GroenLinks-PvdA) en als schone brandstofmogelijkheid voor industriële processen.
Energieopslag (batterijen etc.) is breed erkend als cruciaal om schommelingen in aanbod en vraag te kunnen opvangen.
· Betaalbaarheid voor huishoudens
Steeds meer partijen wortelen plannen in het zorgen dat de energierekening niet onbetaalbaar wordt. Dat kan via verlaging van belastingen of nettarieven, subsidies voor woningisolatie, zonnepanelen, compensaties voor kwetsbaren etc.
· Kernenergie vs fossiele bronnen
Dit onderdeel is polariserend. Rechts-populistische partijen en midden-rechtse partijen zoals VVD / ChristenUnie zien kernenergie als noodzakelijk onderdeel van de toekomstige mix. Linkse partijen zoals GroenLinks-PvdA zijn kritisch op kernenergie, zeker als het gaat om publieke geldmiddelen. Fossiele bronnen: afbouwen wordt gesteund door veel partijen, maar PVV en gelijkgestemden willen opvang van fossiele productie behouden of zelfs uitbreiden.
Verwachte uitdagingen & waar beleid op moet letten
· Uitvoering & snelheid: veel partijen schetsen ambitieuze doelstellingen, maar minder aandacht voor hoe deze praktisch en juridisch snel gerealiseerd kunnen worden. Vergunningen, procedures en lokale weerstand kunnen groot remmend effect hebben.
· Financiering & kosten: wie betaalt wat? Subsidies, belastingverlaging, investeringen in infrastructuur, het blijft vaak vaag.
· Balans tussen duurzaamheid & leefbaarheid: windmolens op land en zonneparken roepen lokaal verzet op; partijen reageren daarop met voorwaarden of afstandsnormen.
In de komende vier jaar zijn er duidelijke keuzes te maken in het Nederlandse energiebeleid:
· Wil Nederland de transitie versnellen, en zo ja, hoe? (ambitiekoorts vs realisme)
· Hoe verdeel je de lasten/baten tussen burgers, bedrijven en overheid?
· Hoe combineer je betrouwbaarheid (energiezekerheid) met klimaatambities?
Partijen verschillen vooral in hun visie op kernenergie, de rol van fossiele brandstoffen, en in de mate waarin overheid moet sturen met regulering en subsidie. Voor kiezers die waarde hechten aan duurzaamheid, betaalbaarheid en energieonafhankelijkheid loont het de moeite om te kijken welke partij het beste sluit op het geheel, niet alleen op één aspect.
Bronnen: NVDE, Laka.org, Nextenergy, Statkraft, Energy storage NL, Allesoverwaterstof.nl, VVD, PVV, GroenLinks-PvdA, PvdD, J21, FvD, BBB, Christen Unie
