23 mei 2025
Witte steenkool is eigenlijk een oudere term die tegenwoordig nauwelijks meer wordt gebruikt. Het verwijst niet naar een steensoort zoals echte steenkool (die zwart is), maar is een metafoor voor de kracht van stromend water die wordt gebruikt om elektriciteit op te wekken. In het Frans heet dit “houille blanche” en in het Nederlands werd dit vroeger vertaald als “witte steenkool”.
Wat betekent het precies?
• Witte steenkool = waterkracht (hydro-elektriciteit)
Het is een beeldspraak waarbij de energie die uit stromend of vallend water wordt gehaald, vergeleken wordt met de energie uit steenkool. Omdat het schoon is (geen vervuiling zoals bij echte steenkool), noemde men het “wit”.
Hoe werkt waterkracht?
Opvang van water: Water wordt opgevangen in een stuwmeer of stroomt vanuit een rivier.
Valhoogte en stroming: Het water wordt via leidingen of tunnels naar beneden geleid. Hoe hoger het valt, hoe meer energie het kan opwekken.
Turbine: Het vallende water drijft een turbine aan (zoals een soort grote watermolen).
Generator: De draaiende turbine zit vast aan een generator die de beweging omzet in elektriciteit.
Distributie: De elektriciteit wordt via leidingen naar huishoudens en bedrijven vervoerd.
Voordelen van waterkracht (of “witte steenkool”)
• Duurzaam en hernieuwbaar
• Weinig CO₂-uitstoot
• Betrouwbaar (zeker bij grote dammen)
• Kan snel op- en afgeschaald worden (bij piekgebruik)
Nadelen
• Grote impact op natuur en ecosystemen
• Dure aanleg van dammen en infrastructuur
• Niet overal mogelijk (je hebt hoogteverschil en veel water nodig)
Waterkracht in Nederland
Nederland heeft door het vlakke landschap weinig geschikte plekken, maar er zijn een paar kleine centrales:
Amerongen, Hagestein, Linne (langs de Nederrijn en Maas) Kleine waterkrachtcentrales die gebruik maken van sluizen.
Borculo en Alphen (kleine watermolens/waterkrachtcentrales) Lage opbrengst, vooral lokaal gebruik.
Innovatieve projecten Nederland experimenteert met getijdenenergie (zoals bij de Grevelingendam) en drijvende turbines in rivieren.
De dag van gisteren was ondanks de bewolking een productieve dag. @7.1 kWh naar het net.
We zien dat rond de klok van 19.00 uur de pannen op de kookplaat gaan en de energie vanuit de batterij gebruikt wordt wat voorheen vanuit het net kwam.
Vandaag weer een dag zoals vandaag. Morgen weten we wat de dag van vandaag gaat brengen.
