Wat is maximale zelfconsumptie?
Maximale zelfconsumptie betekent dat je zo veel mogelijk van je eigen zonnestroom direct zelf gebruikt, in plaats van het terug te leveren aan het elektriciteitsnet. Gemiddeld gebruikt een huishouden met zonnepanelen slechts ongeveer 30% van de opgewekte stroom zelf. De rest gaat terug het net op en daar krijg je binnenkort een stuk minder voor terug.
Zelfconsumptie = ((opwek − teruglevering) / opwek) × 100
Hoe hoger dit percentage, hoe beter.
Een voorbeeld:
Weet je dat je op een zonnige dag 15 kWh opwekt en 5 kWh teruglevert? Dan is je zelfconsumptie 66%. Dat betekent dat je tweederde van je eigen stroom direct in huis gebruikt, precies waar het naartoe gaat bij maximale zelfconsumptie.
Waarom maximale zelfconsumptie belangrijker wordt
Vanaf 1 januari 2027 stopt de salderingsregeling. Dat betekent dat je opgewekte zonnestroom niet meer één op één kunt wegstrepen tegen je stroomverbruik. Je krijgt dan nog wel een terugleververgoeding van je energieleverancier, maar die ligt lager dan de stroomprijs die je nu betaalt. Tot 2030 moet die vergoeding minimaal 50% van het kale leveringstarief zijn (zonder belastingen).
Ook rekenen steeds meer energieleveranciers terugleverkosten. Hoe meer je teruglevert, hoe hoger dat bedrag kan oplopen. De Autoriteit Consument & Markt (ACM) controleert dat deze kosten redelijk blijven.
Kort gezegd:
Hoe meer stroom je zelf gebruikt, hoe minder je hoeft te kopen van de energieleverancier.
Hoe minder je teruglevert, hoe lager je terugleverkosten.
En hoe hoger je zelfconsumptie, hoe sneller je zonnepanelen zich terugverdienen, óók na 2027.
Zo verhoog je je zelfconsumptie overdag
Het verhogen van je zelfconsumptie begint met slim omgaan met de stroom die je opwekt. Een paar simpele stappen maken al een groot verschil:
1. Gebruik grootverbruikers overdag
Zet apparaten als je wasmachine, droger en vaatwasser aan als de zon schijnt. Veel moderne apparaten hebben een uitgestelde startfunctie waarmee je dit automatisch kunt regelen.
2. Laad je elektrische auto op met zonnestroom
Laad je EV thuis op tijdens zonnige uren. Steeds meer laadpalen bieden de mogelijkheid om alleen te laden op eigen zonne-energie, dat heet solar charging. Zo stijgt je zelfconsumptie makkelijk van 30% naar 50%.
3. Verwarm je water overdag
Heb je een warmtepomp of boiler? Stel die zo in dat het water overdag wordt opgewarmd met je zonnestroom. Dat scheelt flink op je energierekening én verhoogt je zelfconsumptiepercentage.
4. Kies voor een oost-west opstelling
Plaats je nog nieuwe panelen? Overweeg dan een oost-west opstelling. Je wekt dan stroom op in de ochtend én de namiddag, precies wanneer de meeste huishoudens stroom gebruiken. Je totale jaaropbrengst is iets lager dan bij een zuidopstelling, maar je zelfconsumptie stijgt met 3–6%.
Ook ‘s nachts meer eigen stroom gebruiken
‘s Nachts wek je geen stroom op, maar je kunt er wel voor zorgen dat je overdag meer opslaat of slim benut. Denk bijvoorbeeld aan:
- Overdag wassen, drogen en opladen (in plaats van ‘s avonds).
- Een slim systeem dat automatisch apparaten aanstuurt bij zonnige momenten.
- Een thuisbatterij, waarmee je overdag opgewekte stroom opslaat voor later gebruik.
Verhoog je zelfconsumptie met een thuisbatterij
Een thuisbatterij kan je helpen om nog meer van je eigen stroom te gebruiken. Overdag wordt de batterij opgeladen met je overschot, en ‘s avonds of ‘s nachts gebruik je die energie in huis.
De voordelen:
- Je verhoogt je zelfconsumptie van ±30% naar 50–60%.
- Je hoeft minder stroom in te kopen bij de energieleverancier.
- Je betaalt minder energiebelasting en vermijdt terugleverkosten.
Waar je op moet letten:
- Een thuisbatterij is nog relatief duur. Reken op een investering van €4.000 tot €7.000, afhankelijk van merk en capaciteit.
- De milieu-impact van batterijen is nog onderwerp van discussie.
- In de zomer zit je batterij snel vol; in de winter is er vaak te weinig zon om hem te laden.
💡 Tip: bepaal de juiste capaciteit van je batterij op basis van je nachtverbruik.
Gebruik je ‘s nachts gemiddeld 5 kWh? Dan is een batterij van 5 tot 6 kWh geschikt.
Verminder terugleverkosten met slimme gewoontes
Hoe minder stroom je teruglevert, hoe kleiner de kans op hoge terugleverkosten.
Handige gewoontes zijn:
- Plan je apparaten zodat ze draaien tijdens opwek.
- Zet ze niet allemaal tegelijk aan, spreiding voorkomt netoverbelasting.
- Gebruik eventueel een slimme stekker of energiemanager om dit automatisch te regelen.
Energiemanagementsystemen: handig, maar niet altijd nodig
Een energiemanagementsysteem (EMS) kan je helpen om verbruik automatisch af te stemmen op opwek, stroomprijs of weersvoorspelling. Handig, maar niet gratis. Begin liever met kleine stappen:
- Tijdschakelaars en slimme stekkers.
- Apps die inzicht geven in je opwek en verbruik.
- Handmatige routines (bijvoorbeeld elke middag de vaatwasser aan).
Zo krijg je eerst grip op je gedrag, daarna pas op de techniek.
Conclusie: iedereen kan zijn zelfconsumptie verhogen
Of je nu een klein huishouden hebt of een groot dak vol zonnepanelen: maximale zelfconsumptie is voor iedereen haalbaar.
Begin met inzicht, kijk via je omvormer of een P1-meter hoeveel stroom je opwekt en verbruikt.
Daarna is het vooral een kwestie van slim plannen, een paar gewoontes aanpassen en eventueel uitbreiden met een thuisbatterij.
De salderingsregeling stopt in 2027, maar dat hoeft geen nadeel te zijn.
Sterker nog: het is hét moment om te investeren in je eigen energiegebruik.
Want hoe meer je zelf gebruikt, hoe minder je betaalt — en hoe sneller je investering in zonnepanelen zich blijft terugverdienen.
Referenties van Pebble Zonnepanelen
Vraag een vrijblijvend adviesgesprek aan!
Wil je in gesprek over de mogelijkheden van groene energie voor jouw woning of bedrijfspand? Vraag dan een vrijblijvend adviesgesprek aan om de mogelijkheden te bespreken. Van tevoren nog vragen? Stel ze gerust via het contactformulier.
