14 augustus 2025

(Sinds mei 2025 zijn wij ondernemer is stroom. Hierdoor is onze interesse gewekt in alles wat met elektrificatie te maken heeft. Daarom schrijven wij deze algemene Blogs. Bezoek ook onze blogs waarin wij over onze situatie, met zonnepanelen, thuis batterij, elektrische auto en ervaring schrijven)

Netcongestie in Nederland: Oorzaken, Gevolgen en Oplossingen voor het Elektriciteitsnet

1 - Wat is netcongestie?

Netcongestie betekent dat het elektriciteitsnet zijn maximale capaciteit heeft bereikt, waardoor er tijdelijk geen ruimte is voor nieuwe aansluitingen of extra stroomtransport. Dit kan zowel betrekking hebben op afname (bedrijven en huishoudens die veel stroom gebruiken) als op teruglevering (zonneparken, windparken en andere energieproducenten).

In Nederland neemt het probleem toe, vooral op het hoogspanningsnet en middenspanningsnet. Het vormt een grote uitdaging voor de energietransitie.

 

2 - Hoofdgevolgen van netcongestie in Nederland

Vertragingen en wachtlijsten voor nieuwe aansluitingen

• Veel bedrijven die willen uitbreiden of nieuwe vestigingen starten, zitten vast op wachtlijsten omdat het net “overvol” is.
• In maart 2025 bleek dat het aantal bedrijven op zulke wachtlijsten vrijwel verdubbeld is binnen een jaar, met momenteel zo’n 12.000 ondernemingen die wachten op aansluiting.

Belemmeringen voor productie en verduurzaming

• Sectoren zoals industrie, datacenters en glastuinbouw ondervinden hinder: ze kunnen niet uitbreiden, verduurzamen of extra energie opwekken.

Verstoringen in woningbouw en infrastructuur

• Projectontwikkelaars ervaren vertragingen bij nieuwe woningbouw vanwege gebrek aan stroomcapaciteit. Deze stagnatie bedreigt de woningmarkt.

Belemmering voor duurzame energieprojecten

• Zonne- en windenergieprojecten moeten soms worden uitgesteld of zelfs stopgezet doordat het net te weinig capaciteit heeft om de opgewekte stroom op te nemen.

Hogere kosten en economische impact

• De extra investeringen in netcapaciteit worden verrekend in tarieven, waardoor bedrijven en huishoudens mogelijk meer gaan betalen.
• Wanneer netcongestie grootschalige projecten blokkeert, vertraagt dit de energietransitie en belast het de economie structureel.

Risico op stroomuitval in piekperiodes

• Netbeheerders waarschuwen dat met name in regio’s als Utrecht en Noord-Holland het risico op stroomstoringen oploopt. In het slechtste scenario kunnen tot 200.000 huishoudens tijdelijk zonder stroom zitten.

3 - Oorzaken van netcongestie

Explosieve groei van duurzame energie

De snelle toename van zonneparken, windmolens en particuliere zonnepanelen zorgt voor piekproductie, vooral tijdens zonnige en winderige momenten.

Sterke toename van elektriciteitsverbruik

Elektrificatie van industrie, warmtepompen, laadpalen voor elektrische voertuigen en datacenters leidt tot een sterke stijging van de energievraag.

Beperkte uitbreidingscapaciteit

De aanleg van nieuwe kabels, transformatorstations en hoogspanningslijnen kost jaren door vergunningstrajecten, stikstofregels en een tekort aan technisch personeel.

Verouderde infrastructuur

Het huidige net is grotendeels ontworpen voor centrale energieopwekking (zoals kolencentrales) en niet voor duizenden decentrale producenten.

 

4 - Oplossingen voor netcongestie

Netuitbreiding

• Nieuwe hoogspanningslijnen en transformatorstations bouwen.
• Bestaande kabels verzwaren voor meer capaciteit.
• Voorbeeld: TenneT investeert miljarden in uitbreiding van het hoogspanningsnet.

Slimmere netsturing

• Dynamische teruglevercontracten waarbij producenten alleen leveren als het net het aankan.
• Real-time monitoring en automatisering voor efficiënter netbeheer.

Flexibiliteitsdiensten

• Energieopslag in batterijen of waterstof.
• Bedrijven die tijdelijk vraag of aanbod aanpassen om pieken te voorkomen.

Regionale energiehubs

• Lokale opwek en verbruik combineren om transport over het landelijke net te beperken.

Beperken van piekbelasting

• Tarieven en contracten die piekverbruik ontmoedigen.

 

5 - Tijdlijn van de aanpak

Korte termijn (2024–2026)

• Slimme netsturing en vraagrespons.
• Tijdelijke oplossingen zoals mobiele transformatoren.
• Versnelde vergunningstrajecten door wetswijzigingen.

Middellange termijn (2026–2030)

• Grote uitbreiding van regionale en landelijke netcapaciteit.
• Meer grootschalige batterijen en flexibele contracten.

Lange termijn (2030–2040)

• Volledig toekomstbestendig elektriciteitsnet dat geschikt is voor een grotendeels duurzame energievoorziening.

 

6 - Kosten en financiering

De investeringen in de komende 10–15 jaar lopen in de tientallen miljarden euro’s.

• Netbeheerders financieren de aanleg via transporttarieven.
• Gebruikers betalen hogere netwerkkosten op hun energierekening.
• Overheid verstrekt subsidies en investeringsfondsen.
• Projectontwikkelaars dragen bij aan extra capaciteit, vooral bij grote zonne- of windprojecten.

 

7 - Conclusie

Netcongestie is een groeiend probleem dat het gevolg is van een snel veranderend energiesysteem. De vraag naar elektriciteit stijgt, terwijl duurzame energieopwekking pieken veroorzaakt die het huidige net niet kan verwerken. De oplossing ligt in een combinatie van forse investeringen, slimme technologie en langdurige samenwerking tussen overheid, bedrijven en burgers.

8 - Wat is onze bijdrage

Door onze installatie optimaal te benutten en optimaal slim in te zetten proberen wij buiten het net om te werken. Stroom terugleveren als het net er om vraagt en stroom afnemen als er voldoende stroom, stroom over is. Het laden van de auto het liefst direct vanuit de zonnepanelen en anders vanuit de batterij.